Το οικονομικό (και όχι μόνο) κόστος της ΜΗ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ με το περιβαλλοντικό δίκαιο

© Andrea Bonetti

Η ελλιπής ή μη εφαρμογή του περιβαλλοντικού δικαίου έχει σε πολλές περιπτώσεις σαφές οικονομικό κόστος που δεν αφορά μόνο την υποχρέωση καταβολής χρηματικών ποινών για μη συμμόρφωση με αποφάσεις του Δικαστηρίου της ΕΕ. Εκτιμάται για παράδειγμα πως το κόστος από την ατμοσφαιρική ρύπανση και μόνο φθάνει τα 7 δισεκ. ευρώ.

 Το κόστος αυτό δεν αφορά μόνο τις

επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και ποιότητα ζωής, αλλά και το άμεσο κόστος στην οικονομία.

Επίσης σημαντική οικονομική επιβάρυνση προκύπτει από την ελλιπέστατη εφαρμογή της σχετικής με τη διαχείριση των πλημμυρών νομοθεσίας. 

Μέσα σε μια δεκαετία, η Ελλάδα υπέστη ζημιές ύψους 3 δισεκατ. ευρώ από πλημμύρες σε όλη την επικράτεια. Οι ενισχύσεις που έλαβε από την ΕΕ ήταν 112 εκατ. ευρώ. Μεγάλο μέρος αυτών των ζημιών θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί με τη σωστή και έγκαιρη εφαρμογή του σχετικού θεσμικού πλαισίου.

Σε σχετική ανακοίνωσή της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ως αδιαμφισβήτητα τα οφέλη από τη σωστή εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας:

«Η περιβαλλοντική πολιτική και νομοθεσία της ΕΕ έχουν αναμφισβήτητα οφέλη: 

προστατεύουν, διατηρούν και βελτιώνουν το περιβάλλον για τη σημερινή και τις επόμενες γενιές, και διαφυλάσσουν την ποιότητα ζωής των πολιτών της ΕΕ. Η ανεπαρκής εφαρμογή τους επιφέρει υψηλό κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος και δημιουργεί άνισους όρους ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις. Η σημασία της ορθής εφαρμογής του κεκτημένου της Ένωσης στον τομέα του περιβάλλοντος αποτυπώνεται επίσης στο έβδομο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον.

Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα των όσων θα μπορούσαν να επιτευχθούν εάν εφαρμόζονταν πλήρως οι περιβαλλοντικές απαιτήσεις της ΕΕ:

-  η πλήρης συμμόρφωση με την πολιτική της ΕΕ για τα απόβλητα μέχρι το 2020 θα μπορούσε να δημιουργήσει 400.000 θέσεις εργασίας και πρόσθετο ετήσιο κύκλο εργασιών ύψους 42 δισ. EUR στις βιομηχανίες διαχείρισης αποβλήτων και ανακύκλωσης,

-  αν εφαρμοζόταν πλήρως η νομοθεσία της ΕΕ στον τομέα των υδάτων και η κατάσταση όλων των υδατικών συστημάτων βαθμολογούνταν ως «καλή», τα συνδυασμένα ετήσια οφέλη θα ανέρχονταν σε τουλάχιστον 2,8 δισ. EUR,

-  το δίκτυο Natura 2000 εκτιμάται ότι αποφέρει ετήσια έσοδα 200-300 δισ. EUR σε ολόκληρη την ΕΕ, ενώ η πλήρης εφαρμογή του Natura 2000 θα οδηγούσε στη δημιουργία 174.000 επιπλέον θέσεων εργασίας.»

Επίσης, σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, η Ελλάδα θα μπορούσε να εξοικονομήσει 823 εκατ. ευρώ (τιμές 2005) από τη μείωση των NOx και SO2 στο επίπεδο που επιβάλλουν οι βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές. Ο υπολογισμός είναι συντηρητικός – η εξοικονόμηση μπορεί να φθάσει μέχρι τα 2,3 δισεκατ. ευρώ. 

Οι ωφέλειες, ωστόσο, δεν είναι μόνο οικονομικές, αλλά ευρύτερες. Η ανάκαμψη της φύσης, όπου εφαρμόζονται η νόμοι αυτοί, είναι μία πραγματικότητα. Περίπτωση που αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα των νόμων προστασίας της βιοποικιλότητας είναι οι θαλάσσιες χελώνες. Οι θαλάσσιες χελώνες είναι κλασικό παράδειγμα ειδών που έχουν υποφέρει από την απώλεια των περιοχών αναπαραγωγής τους, τη θήρευση φωλιών, την τυχαία παγίδευση σε αλιευτικά εργαλεία και τη σκόπιμη  θανάτωση. Ειδικά στην Ελλάδα, οι θάνατοι θαλάσσιων χελωνών εξακολουθούν να αποτελούν πρόβλημα: σύμφωνα με στοιχεία που χορηγήθηκαν στο WWF Ελλάς από το ΕΛΚΕΘΕ για αναφορά στην έκθεση «Νόμος και περιβάλλον στην Ελλάδα», στο διάστημα από 1 Ιουνίου 2016 μέχρι 30 Ιουνίου 2017 εκβράστηκαν 712 νεκρές χελώνες Caretta caretta και 43 πράσινες χελώνες Chelonia mydas.

Για πολλά χρόνια, οι περισσότεροι πληθυσμοί από τα επτά είδη θαλάσσιων χελωνών παγκοσμίως αξιολογούνταν από την International Union for the Conservation of Nature ως τρωτοί, κινδυνεύοντες ή κρισίμως κινδυνεύοντες. Οι ενδείξεις ότι η εξαφάνιση πολλών ειδών ή πληθυσμών θαλάσσιων πλησίαζε σήμανε συναγερμό σε πολλά κράτη, τα οποία θέσπισαν αυστηρό θεσμικό πλαίσιο προστασίας, τα κυριότερα από τα οποία αφορούσαν την ίδρυση θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και των παραλιών ωοτοκίας, απαγόρευση της θανάτωσης και της θήρευσης των φωλιών και μέτρα για την αλιεία. Στη βάση αυτών των μέτρων ξεκίνησαν μεγάλα προγράμματα προστασίας από πανεπιστήμια, περιβαλλοντικές οργανώσεις και κρατικές υπηρεσίες. Ειδικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι θαλάσσιες χελώνες Caretta caretta και Chelonia mydas αποτελούν είδη προτεραιότητας για προστασία με βάση το παράρτημα ΙΙ της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Στη βάση του αυστηρού προστατευτικού πλαισίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδότησε επί δεκαετίες προγράμματα μελέτης και προστασίας των δυο ειδών.

Το 2015, η IUCN αξιολόγησε τον μεσογειακό πληθυσμό της Caretta caretta ως «μειωμένου ενδιαφέροντος» (least concern), τονίζοντας αυτή η ελπιδοφόρα εξέλιξη είναι

«τελείως εξαρτημένη από τις δράσεις προστασίας, καθώς ο σημερινός πληθυσμός είναι αποτέλεσμα δεκαετιών εντατικών προγραμμάτων προστασίας, κυρίως στις περιοχές ωοτοκίας».

Σε πρόσφατη επιστημονική δημοσίευση των αποτελεσμάτων έρευνας για την παγκόσμια κατάσταση των επτά ειδών θαλασσίων χελωνών, ανακοινώθηκε ως γεγονός η ανάκαμψη των περισσότερων πληθυσμών.  Η εξαιρετικά ελπιδοφόρα αυτή εξέλιξη αξιολογήθηκε ως αποτέλεσμα της νομικής προστασίας των κυριότερων βιοτόπων των θαλασσίων χελωνών και της απαγόρευσης θήρευσης και εκμετάλλευσης των αυγών τους, αλλά κυρίως ως νίκη και επιτυχημένο παράδειγμα συντονισμένων και επίμονων ενεργειών προστασίας της βιοποικιλότητας.

Θεοδότα Νάντσου - Γιώργος Χασιώτης - Άνθιμος Χατζηβασιλείου

ΔΙΑΔΩΣΤΕ:

Πληρωθείτε Συμμετέχοντας Σε Έρευνες. Η Γνώμη Σας Μετράει. 

 Τα περισσότερα άρθρα είναι αναδημοσιεύσεις που αξίζει να διαβαστούν επειδή κατά τη γνώμη μας ακόμα και μέσα σε κάποιο ψέμα κρύβεται πάντα μια αλήθεια. Στόχος είναι μέσα από την πολύπλευρη ενημέρωση να αποκαλυφθεί. Ή κρίση είναι πάντα δική σας.

 ΕΧΕΙΣ BLOG-SITE;;; ΞΕΚΙΝΑ ΝΑ ΚΕΡΔΙΖΕΙΣ ΤΩΡΑ... 

 

loading...

.wwf.